DigiLocker : Your Official Weightless Portable Locker For Your Official Documents

बाबांनी काही दिवसांपूर्वी भारत सरकारच्या 'Digi Locker' या app बद्दल सांगितलं होतं. याच्यात आपल्या official documents स्कॅन करून अपलोड करता येतात असं. नंतर डोक्यातून निघून गेलं पण काल रात्री हे app इन्स्टॉल केलं. नुसतं documents स्कॅन करून अपलोड करण्यापुरतं हे app मर्यादित नाही तर फक्त AADHAR नंबर च्या साहाय्याने अनेक महत्त्वाच्या identification documents online rertrieve करता येतात. यात आधार कार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स, PAN, दहावी-बारावी मार्कशीट/पासिंग सर्टिफिकेट, गाडीचे पेपर्स या आणि अशा अनेक महत्त्वाच्या कागदपत्रांची डिजिटल प्रत साठवता येते.

या app चे फायदे/जमेच्या बाजू :

१. या documents प्रत्यक्ष बाळगायची आवश्यकता संपते हा सर्वात मोठा फायदा आहे.

२. आपल्या AADHAR नंबरने रजिस्टर करून महत्त्वाच्या डॉक्युमेंट्स साठवता येतात. या ऑफिशियल डिजिटल प्रती आहेत. त्यामुळे त्या 'खोट्या' (fake) असायचा प्रश्नच नाही. त्यामुळे सरकारसाठी यातले फेरफार, घोटाळे हे ट्रॅक करणं हे अतिशय सोपं काम झालंय आणि अशा गोष्टींना मोठ्या प्रमाणावर आळा घालायला आणि पारदर्शकता यायला मदत होते. (AADHAR हे फेल्ड प्रोजेक्ट आहे असं परवाच कुठेतरी फेसबुकला वाचलं. असं वाटणाऱ्यांना साष्टांग दंडवत)

३. भविष्यात अधिकाधिक सरकारी खाती/विभाग, खाजगी संस्था या योजनेशी संलग्न होतील, ज्याने प्रत्यक्ष कागदपत्र बाळगायची आवश्यकता कमी कमी होत जाईल.

४. सरकारी कामांतला किचकटपणा इथे नाही. हे app वापरायला अतिशय सोपं आहे.

या app मध्ये अजूनही सुधारणेला वाव आहे. पण Google Play store वर येणाऱ्या फीडबॅक्सना रिप्लाय दिला जात असल्याचं पाहून अतिशय आनंद वाटला. स्वतःचा आणि सरकारचाही ताप कमी करायला अशा उपक्रमांचा हातभार लागतो, यासाठी हे app सर्वांनी जरूर वापरायला हवं. 'आम्हाला ते ऑनलाइन वगैरे काही कळत नाही' असं म्हणणाऱ्या काका/काकूंनी आणि आजी-आजोबांनी एक गोष्ट लक्षात घ्यावी की दहा पंधरा वर्षांपूर्वी मोबाईल फोन सारख्या नवीन तंत्रज्ञानाचा दबकत दबकत वापर करणारे किंवा ते वापरायला बिचकणारे आपण आज फेसबुक आणि whatsapp अगदी सफाईने वापरतो, अगदी देवनागरीतही सफाईदारपणे टाईप करतो. दहा-पंधरा वर्षांपूर्वी कोणी हे तुम्हाला सांगितलं असतं तर तुम्ही त्याला वेड्यात काढलं असतंत. DigiLocker हे app ही काही वेगळं रॉकेट सायन्स नाही. कल्पना करा की तुमच्याकडे बँकेचा असा एक सुरक्षित लॉकर आहे ज्याच्यात तुम्ही सोन्या-चांदीऐवजी महत्त्वाच्या कागदपत्रांच्या सरकारमान्य सत्यप्रती साठवल्या आहेत. हा लॉकर उघडायला तुम्हाला बँकेत कुठलंही FD करावं लागत नाही, लॉकरचं भाडं भरावं लागत नाही आणि हा लॉकर वापरायला तुम्हाला बँकेत जावं न लागता जिथे असाल तिथे बसल्या बसल्या तुम्हाला हा लॉकर वापरता येतो. सामान्य माणसांनी वापरायचं तंत्रज्ञान हे वेगळं काही नसतं, दैनंदिन आयुष्यातल्या प्रोसेसेस पासूनच तंत्रज्ञानाच्या प्रोसेसेस बनत असतात. दैनंदिन आयुष्याशी रिलेट केलं तर तंत्रज्ञान हे वापरायला अतिशय सोयीचं आहे. त्याने आपलाच त्रास वाचतो. 😊

Kaustubh Dixit

१४ मार्च २०१९

पुणे